İntihar konusu dünya için olduğu kadar Türkiye için de değerlidir. Çünkü TÜİK verilerine göre 2000 yılı için 2,80 olan kaba intihar hızı 2021 yılına kadar artacak. 4.94 seviyesine gelişmiştir. Buradaki kaba intihar yüzü, bin kişi başına düşen intihar oranını ifade ediyor.
Kişinin yaşamına son verme davranışı olan intihar; zorlu psikolojik, duygusal veya sosyal koşulları birçok faktörden etkilenir. Araştırma bilgilerine göre, bu faktörlerden biri iklim. ““Soğuk iklim mi sıcak iklim mi intihar oranlarını artırır?” sorusuna araştırmacılar farklı cevaplar veriyor.
Mevsimsel bunalım, güneşin doğmadığı o günlerde hiçbir şey yapmak istemememizin sebeplerinden biri olabilir.
Araştırma verilerine göre Güneş’in kıt olması ve günlerin kısalığının ruh sağlığı üzerinde pek çok etkisi olabiliyor. Özellikle sonbahar ve kış aylarında yani daha karanlık ve daha soğuk havalarda insanlar daha düşük bir ruh hali içinde bulabilirler. Bu ruh halini tanımlamak için mevsimsel depresyon veya kış depresyonu terimi kullanılır.
Soğuk İskandinav ülkeleri ve intiharlarla gizemli ilişkileri
Yapılan araştırmalara göre soğuk iklimlerin etkili olduğu dönemlerde insanlar genel olarak uykusuz, yorgun ve üzgün hissedebiliyor. İlgi kaybı ve kilo değişiklikleri de görülebilir. Fakat bu durum intihara yol açar mı, burası bazı soru işaretleri barındırıyor. Çünkü intihar oranlarının yüksek olduğu iddia edilen soğuk İskandinav ülkeleri, 2023 yılı için intihar oranlarının yüksekten düşüğe doğru sıralandığı listede yer alıyor. İlk 10’da bile değil.
Listede Güney Kore dördüncü, Litvanya yedinci, Rusya dokuzuncu ve Güney Afrika onuncu sırada yer alıyor. Oranların yüzbin üzerinden hesaplandığı daha detaylı listeye buradaki linkten ulaşabilirsiniz. Bu ülkelerde intihar oranları 20’nin üzerinde. İsveç, Norveç ve Finlandiya gibi İskandinav ülkeleri intihar oranları 15 etrafında. Türkiye’de ise bu oran kelime listesinde 2,4 civarındadır. TÜİK verileri ise biraz farklı.
Bu durumun İskandinav ülkelerinde gündemde olmasının nedeni insan hayatına verilen önemve intihar gibi bir olguyu önlemek için geliştirmeye çalıştıkları politikalar.
Türkiye için aksini iddia eden araştırmalar da var;
2002-2019 yılları arasında Türkiye’de işlenen intiharların incelendiği bu çalışmada, Yaz aylarında daha yüksek intihar oranları bulundu. Kesin durum İskandinavya, Grönland, Japonya ve Hindistan’daki intihar verilerinde de görülüyor. İntihar oranları kış aylarından çok sıcak yaz aylarında arttı. Küresel ısınmayla birlikte yeryüzündeki sıcaklığın artmasının intiharları artırabileceği endişesi nedeniyle araştırmacılar bu konuya bir değer daha gösteriyor.
Sıcak aylarda artan bu intiharların asıl nedeni ise tam olarak bilinmiyor. Ancak araştırmacılar, sıcak aylarda vücudun salgılarının biyolojik bir nedene bağlanabileceğini bulmuşlardır. kortizol hormonu seviyesindeki artıştan olabileceğini düşünüyorlar. Çünkü bu hormonun artması uyku kalitesini düşürmekte ve bireylerin fiziksel aktivite rutinlerinde aksamalara neden olmaktadır. Bunun ruh sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir.
İntiharların birçok nedeni vardır;
İntihar davranışının risk faktörleri arasında, bazı rahatsız edici durumlar maalesef dahil Bunlar arasında depresyon, alkol veya madde kullanımı, kronik hastalık, yalnızlık ve sosyal izolasyon, travma ve kötü muamele geçmişi, stresli olaylar, işsizlik, alaka sorunları ve sürekli taciz veya zorbalık yer alır.
İklim koşullarının neden olduğu moral bozukluğunuzu yükseltmek için de uygulayabileceğiniz şeyler var.
Kendinizi kötü hissettiğinizde dinlenmek ve rahatlamak için kendine biraz zaman ayır . Ulaşabileceğiniz ve yapabileceğiniz hedefler belirleyin. Egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve uyumak gibi temel ihtiyaçlarınıza dikkat edin.
Eskiden sevdiğiniz ya da yapmak isteyip de şimdi vakit bulamadığınız hobilerle uğraşın. Yapmaktan keyif aldığınız aktiviteler yapın. Aile üyelerinizden ve arkadaşlarınızdan sosyal destek almaya çalışın. Psikolog, psikiyatrist gibi uzmanlar profesyonel yardım alın.
